Эсты Зьмест Найстаражытнейшае насельніцтва Эстоніі | Эсты і антычных аўтараў | Сярэдневяковыя эсты | Крыніцы | Вонкавыя спасылкі | Навігацыйнае мэнюТацыт. Пра паходжанне германцаў і месцазнаходжанне ГерманііЭсты
Фіна-вугорскія народнасьціНароды ЭстонііГісторыя ЭстонііСтаражытныя народы
лацінскіхЭстоніічудзьКундакундаскай археалягічнай культурынэалітычныя народынарвскай культурыВіслыТацытамзаходніх плямёнаўстаражытных балтаўбурштынуРымскую імпэрыюБурштынавым шляхунямецкагаКасіядорІарданамГерманарыхаГенрыха ЛатвійскагаостЭстландпа-эстонску
Эсты
Перайсьці да навігацыі
Перайсьці да пошуку
Эсты на францускай мапе 1685 году
Э́сты (лац. Aesti) — прынятая ў заходнеэўрапейскіх (пераважна лацінскіх) крыніцах назва сярэдневечнага насельніцтва сучаснай Эстоніі[1]. У старажытнарускіх крыніцах ёй адпавядае экзаэтнонім «чудзь».
Зьмест
1 Найстаражытнейшае насельніцтва Эстоніі
2 Эсты і антычных аўтараў
3 Сярэдневяковыя эсты
4 Крыніцы
5 Вонкавыя спасылкі
Найстаражытнейшае насельніцтва Эстоніі |
Найстаражытнейшымі знаходкамі на тэрыторыі Эстоніі зьяўляюцца артэфакты, знойдзеныя ў час археалягічных раскопак паселішчаў Пулі і Кунда, якія адносяцца да кундаскай археалягічнай культуры. Ім на зьмену прыйшлі нэалітычныя народы нарвскай культуры. Этнічная прыналежнасьць ні тых, ні іншых не вядомая.
Эсты і антычных аўтараў |
ʼʼAestiiʼʼ каля Віслы (суседзі відыварыяў) — народ, згаданы Тацытам у трактаце «Пра паходжаньне немцаў і месцазнаходжаньне Нямэччыны»:
Эстыі пакланяюцца прамаці багоў і як знак адрозьненьня свайго культу носяць на сабе выявы вепрукоў; яны ім замяняюць зброю і ахоўваюць тых, хто шануе багіню, нават у гушчы ворагаў. Меч у іх — рэдкасьць; ужываюць жа яны часьцей за ўсё кольле. Збожжа і іншыя плады зямныя вырошчваюць яны стараньней, чым прынята ў немцаў з уласьцівай ім нядбайнасьцю. Больш таго, яны абшнырваюць і мора і на беразе, і на водмелях адзіныя з усіх зьбіраюць бурштын, які самі яны называюць глезам.[2]
Мяркуючы па апісаньні, эстыі — адно з заходніх плямёнаў старажытных балтаў, якое займалася зборам бурштыну і яго экспартам у Рымскую імпэрыю па Бурштынавым шляху. Прыведзеная Тацытам назва бурштыну на мове эстаў, ʼʼglesumʼʼ, верагодна, нямецкага паходжаньня (пар. гоц. ʼʼglasʼʼ, англ. ʼʼglassʼʼ).
Няма падстаў атаясамяць з эстонцамі тых эстаў, да якіх зьвяртаўся ў 537 г. з прамовай Касіядор, а таксама народ айстаў (ʼʼHestiiʼʼ), які згадвае Іарданам у якасьці даньнікаў Германарыха. Згадкі эстаў у антычных аўтараў такія кароткія, што дакладна вызначыць арэал іх расьсяленьня не ўяўляецца магчымым.
Сярэдневяковыя эсты |
Гістарычныя вобласьці Эстоніі
Эсты як народ фіна-вугорскага паходжаньня (г.зн. эстонцы) упершыню апісаны ў лівонскіх хроніках XIII стагодзьдзя (у прыватнасьці, у Генрыха Латвійскага). Іх назву, атрыманую ў спадчыну ад антычных лацінскіх пісьменьнікаў, сярэдневяковыя аўтары памылкова разумелі як утвораную ад тэрміна «ўсход», «ост» (гэта значыць «Усходняя зямля» — Эстланд).
Сучасныя эстонцы ўзялі гэты кніжны тэрмін для абазначэньня сваёй нацыі толькі з XIX стагодзьдзя (у пэрыяд «нацыянальнага адраджэньня»). У мясцовай традыцыі лац. ʼʼAestiʼʼ ператварылася ў «ээстласед». Да гэтага яны сябе называлі «маарахвас» (па-эстонску: maarahvas, літар. «народ зямлі»).
Крыніцы |
^ «The Uralic language family: facts, myths and statistics» Marcantonio Angela, 2002, Blackwell, Oxford, isbn = 0-631-23170-6, ст. 21-23
^ Тацыт. Пра паходжанне германцаў і месцазнаходжанне Германіі
Вонкавыя спасылкі |
Эсты — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Эсты // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.
Катэгорыі:
- Фіна-вугорскія народнасьці
- Народы Эстоніі
- Гісторыя Эстоніі
- Старажытныя народы
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.052","walltime":"0.084","ppvisitednodes":"value":205,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":2297,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":447,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":10,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":955,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 35.138 1 -total"," 35.91% 12.619 1 Шаблён:Мова-et"," 28.68% 10.076 1 Шаблён:Commons"," 20.12% 7.069 1 Шаблён:Вызначэньне_прасторы_назваў"," 18.99% 6.671 1 Шаблён:Мова_тэксту"," 13.56% 4.763 1 Шаблён:Крыніцы"," 9.92% 3.485 1 Шаблён:Канец_цытаты"," 9.13% 3.208 1 Шаблён:Тэкст_моўнай_спасылкі"," 8.98% 3.156 1 Шаблён:Commons/Міні"," 8.73% 3.066 1 Шаблён:Пачатак_цытаты"],"cachereport":"origin":"mw1321","timestamp":"20190409084808","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u042du0441u0442u044b","url":"https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D1%8B","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q256937","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q256937","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2017-04-12T20:43:13Z","dateModified":"2017-04-16T21:10:40Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4d/Map_of_Sarmatia_in_Europe%2C_Description_de_L%27Universe_%28Alain_Manesson_Mallet%2C_1685%29.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":126,"wgHostname":"mw1252"););
