Эсттар Йөкмәткеһе Боронғо Эстонияның халҡы | Антика авторҙары эстийҙары | Урта быуат эсттары | Иҫкәрмәләр | Һылтанмалар | НавигацияThe Uralic language family: facts, myths and statisticsТацит. О происхождении германцев и местоположении ГерманииИз произведения римского историка Тацита «Германия» о древних балтах (I в. н. э.).
Фин-уғыр халыҡтарыЭстония халыҡтарыЭстония тарихыЕвропаның юҡҡа сыҡҡан халыҡтары
ЭстонияныңлатинНеолитВислаТациттыңРим империяһынаэст.Тацит. О происхождении германцев и местоположении ГерманииИз произведения римского историка Тацита «Германия» о древних балтах (I в. н. э.).
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eйәшерергәu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ba" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Enu003Cdiv style="font-size:100%"u003Enu003Cpu003Eu003Ca href="https://ru.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81%D1%8B/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80._%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_-_2_%D0%A2%D1%83%D1%80" title="wmru:Конкурсы/Узнай мир. Начни с побратимов - 2 Тур"u003Eu003Cimg alt="Twin town sign Oskarshamn.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/30px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg" decoding="async" width="30" height="16" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/45px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/60px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg 2x" data-file-width="2393" data-file-height="1276" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003E2 март 2019 йыл — 31 май 2019 йылu003C/bu003E: u003Ca href="https://ru.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81%D1%8B/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80._%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_-_2_%D0%A2%D1%83%D1%80" class="extiw" title="wmru:Конкурсы/Узнай мир. Начни с побратимов - 2 Тур"u003Eu003Cbu003EДонъя менән таныш. Туғандаш ҡалаларҙан башла — 2 Турu003C/bu003Eu003C/au003E u003Cbu003Eмарафон-конкурсыu003C/bu003E nu003C/pu003Enu003C/divu003Enu003Ccenteru003Enu003Cdiv style="font-size:100%"u003Eu003Ca href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D1%8F%D2%99_2019" title="Проект:Вики-яҙ 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring Logo transparent.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/50px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png" decoding="async" width="50" height="32" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/75px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/100px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003E21 март — 31 майu003C/bu003E u003Ca href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D1%8F%D2%99_2019" title="Проект:Вики-яҙ 2019"u003Eu003Cbu003EВики-яҙ 2019u003C/bu003Eu003C/au003E u003Cbu003Eмарафон-конкурсыu003C/bu003E nu003C/divu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Eu003C/centeru003Eu003C/centeru003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Эсттар
Перейти к навигации
Перейти к поиску
1685 йылғы француз картаһында эсттар
Э́сттар (лат. Aesti) — хәҙерге Эстонияның урта быуат халҡының көнбайыш европа (башлыса латин) сығанаҡтарында ҡабул ителгән атамаһы[1]. Боронғо рус сығанаҡтарында уға Истер (ПСРЛ Т.XXXIII c.142) тап килә, ә һуңғы телгә алыуҙарҙа — «чудь».
Йөкмәткеһе
1 Боронғо Эстонияның халҡы
2 Антика авторҙары эстийҙары
3 Урта быуат эсттары
4 Иҫкәрмәләр
5 Һылтанмалар
Боронғо Эстонияның халҡы |
Эстония территорияһында Пулли һәм Кунда торамаларында табылған иң боронғо артефакттар кунда археологик мәҙәниәтенә ҡарай. Неолит осоронда уларға алмашҡа нарва мәҙәниәте халыҡтары килә. Уларҙың барыһының да этник сығышы билдәһеҙ.
Антика авторҙары эстийҙары |
Висла эргәһендә йәшәүсе Aestii — Тациттың «Германдарҙың килеп сығышы һәм Германияның урынлашыуы тураһында» трактатында телгә алынған халыҡ[2].
Тацит тасуирламаһы буйынса, эстийҙар — боронғо балттарҙың көнбайыш ҡәбиләләренең береһе булыуы мөмкин. Был ҡәбилә гәүһәр йыйған һәм уны Рим империяһына һатҡан.
Антик авторҙарында эсттарҙы телгә алыуҙар бик ҡыҫҡа, шунлыҡтан уларҙың килеп сығышын һәм йәшәү ареалын билдәләүе мөмкин түгел.
Урта быуат эсттары |
Исторические области Эстонияның тарихи өлкәләре
Хәҙерге Эстония биләмәәрендә йәшәүсе халыҡ булараҡ эсттартәүге тапҡыр XIII быуат ливония хроникаларында (айырым әйткәндә, Генрих Латвийскийҙа) тасуирлана. Генрих Латвийский үҙенең хроникаһында эсттарҙың фин-уғыр сығышлы халыҡ тип билдәләмәй һәм уларҙың телдәре тураһында яҙмай. Уларҙың антик латин авторҙарынан ҡалған атамаһын урта быуат авторҙары уны хаталы рәүештә «көнсығыш», «ост» («Көнсығыш ер» — Эстланд) терминынан барлыҡҡа килгән тип уйлағандар.
Эстонияла тәүге тапҡыр 1857 йылда элекке атама maarahvad (эст. maarahvas, һүҙмә-һүҙ «ер халҡы», йәғни Мара алиһәһе кешеләре, бында Maaema — ер-әсә) урынына «Perno postimees» гәзитен ойоштороусыһы Йохан Вольдемар Яннсен «eesti rahvas» (эстония кешеләре), һуңыраҡ «ээстласед» яңы атамаһын индергән.
Иҫкәрмәләр |
↑ The Uralic language family: facts, myths and statistics — Oxford, UK: Blackwell, 2002. — P. 21–23. — ISBN 0-631-23170-6.
↑«Эстии поклоняются праматери богов и как отличительный знак своего культа носят на себе изображения вепрей; они им заменяют оружие и оберегают чтящих богиню даже в гуще врагов. Меч у них — редкость; употребляют же они чаще всего дреколье. Хлеба и другие плоды земные выращивают они усерднее, чем принято у германцев с присущей им нерадивостью. Больше того, они обшаривают и море и на берегу, и на отмелях единственные из всех собирают янтарь, который сами они называют глесом (glesum). У них самих он никак не используется; собирают они его в натуральном виде, доставляют нашим купцам таким же необработанным и, к своему удивлению, получают за него цену.»— Тацит. О происхождении германцев и местоположении Германии, Из произведения римского историка Тацита «Германия» о древних балтах (I в. н. э.).
Һылтанмалар |
Эсты // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том) — СПб., 1890—1907. (рус.)
Люцинские эсты // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том) — СПб., 1890—1907. (рус.)
Категориялар:
- Фин-уғыр халыҡтары
- Эстония халыҡтары
- Эстония тарихы
- Европаның юҡҡа сыҡҡан халыҡтары
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.088","walltime":"0.128","ppvisitednodes":"value":704,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":7715,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":3129,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":8,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":3191,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 101.144 1 -total"," 37.52% 37.949 1 Ҡалып:Иҫкәрмәләр"," 25.38% 25.673 2 Ҡалып:ВТ-ЭСБЕ"," 22.00% 22.249 3 Ҡалып:Книга"," 14.97% 15.145 1 Ҡалып:Cite_book"," 10.22% 10.337 2 Ҡалып:Ref-ru"," 7.47% 7.551 1 Ҡалып:Значения2"," 5.75% 5.818 2 Ҡалып:Ref-lang"," 5.48% 5.538 1 Ҡалып:Начало_цитаты"," 5.20% 5.259 1 Ҡалып:Конец_цитаты"],"cachereport":"origin":"mw1265","timestamp":"20190412205047","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":113,"wgHostname":"mw1248"););
