Çip üzərində sistem Mündəricat Daxili komponentləri | Çip üzərində sistem yaradılıb-hazırlanması. | İstinadlar | Həmçinin baxın | Naviqasiya menyusu"AMBA Specifications"r
ing.inteqral sxemkompüterinteqrə sistemlərindəing.proqramlaşdırılan məntiq matrisasıingARMVerilogVHDLSystemVerilogSystemCOpenVera
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Egizləu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="az" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Enu003Ctableu003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctd align="center"u003Eu003Cdiv style="padding:1em 1em 1em 1em; font-size:90%; border:1px solid #BFB6A3; background-color:White"u003Enu003Cdiv class="floatleft"u003Eu003Ca href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay/VikiBahar_2019" title="VikiBahar 2019"u003Eu003Cimg alt="VikiBahar 2019" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/CEE_Spring_Logo_vertical.jpg/40px-CEE_Spring_Logo_vertical.jpg" decoding="async" width="40" height="70" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/CEE_Spring_Logo_vertical.jpg/60px-CEE_Spring_Logo_vertical.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/CEE_Spring_Logo_vertical.jpg/80px-CEE_Spring_Logo_vertical.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="1400" /u003Eu003C/au003Eu003C/divu003Eu003Cdiv class="floatright"u003Eu003Ca href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay/Formula-1_ay%C4%B1" title="Formula-1 ayı"u003Eu003Cimg alt="Formula-1 ayı" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/az/thumb/1/1c/Formula-1-loqo.png/70px-Formula-1-loqo.png" decoding="async" width="70" height="70" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/az/thumb/1/1c/Formula-1-loqo.png/105px-Formula-1-loqo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/az/thumb/1/1c/Formula-1-loqo.png/140px-Formula-1-loqo.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="200" /u003Eu003C/au003Eu003C/divu003Enu003Ca href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Azerbaijani_Wikimedians_User_Group/az" class="extiw" title="meta:Azerbaijani Wikimedians User Group/az"u003E"Azərbaycan vikimediaçıları" istifadəçi qrupuu003C/au003E istifadəçiləri 21 mart – 31 may 2019-cu il tarixlərində Mərkəzi və Şərqi Avropa dillərindəki Vikipediyalarda təşkil edilən u003Ca href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay/VikiBahar_2019" title="Vikipediya:Mövzulu ay/VikiBahar 2019"u003Eu003Cbu003EVikiBahar 2019u003C/bu003Eu003C/au003E məqalə müsabiqəsində iştiraka dəvət edir.u003Cbr /u003EParalel olaraq 1-30 aprel 2019-cu il tarixlərində davam edən u003Ca href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay/Formula-1_ay%C4%B1" title="Vikipediya:Mövzulu ay/Formula-1 ayı"u003Eu003Cbu003EFormula-1u003C/bu003Eu003C/au003E məqalə müsabiqəsində də iştirak edə bilərsiniz. Siz də qoşulun və töhfənizi verin!u003Cbr /u003Eu003Cbu003EƏtraflı:u003C/bu003E u003Ca href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay/VikiBahar_2019" title="Vikipediya:Mövzulu ay/VikiBahar 2019"u003EVikiBahar 2019u003C/au003E / u003Ca href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay/Formula-1_ay%C4%B1" title="Vikipediya:Mövzulu ay/Formula-1 ayı"u003EFormula-1 ayıu003C/au003E və u003Ca href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay/Formula-1_ay%C4%B1/Plan" title="Vikipediya:Mövzulu ay/Formula-1 ayı/Plan"u003EPlanu003C/au003E u003C/divu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/centeru003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Çip üzərində sistem
Jump to navigation
Jump to search
Çip üzərində sistem (ing. System-on-a-Chip, SoC (tələffüz edilir "es-ou-si" )) — mikroelektronikada— bir inteqral sxem daxilində yerləşdirilmiş hər hansı bütöv bir avadanlığın (məs. kompüter) fünksiyalarını yerinə yetirə bilən mikrosxemdir növüdür.
Tətbiqindən asılı olaraq analoq, rəqəmsal, analoq-rəqəmsal məlumatlarla, həmçinin radiodalgaların tezlikləri ilə əməliyyatlar apara bilər.
Əsasəm portativ və inteqrə sistemlərində tətbiq edilir.
Əgər bütünlükdə komponentlərin hamısını bir bir çip içərisinə yerləşdirmək mümkün olmursa, bir korpusa (ing. System in a package, SiP) yerləşdirilmiş bir neçə çipdən ibarət sxem tətbiq edilir. SüÇ daha sərfəli konstuksiya sayılır, çünki istehsal edilərkən daha çox yararlı məhsul əldə etmək və korpusun konstruksiyasını daha sadələşdirmək mümkün olur .
Mündəricat
1 Daxili komponentləri
2 Çip üzərində sistem yaradılıb-hazırlanması.
3 İstinadlar
4 Həmçinin baxın
Daxili komponentləri |
Ümumilikdə ÇüS ibarətdir:
- bir və ya bir neçə mikrokontrollerdən, mikroprosessordan və ya rəqəmsal siqnal prosessoru (DSP) nüvəsindən,
ROM, RAM, Flash Yaddaş və s. yaddaş modullarından ibarət Yaddaş bankından,- dayaq tezliyi mənbəsi, məsələn, kvars rezonatorları və TFA (tezliyin faza avtoköklənməsi) sxemindən,
- taymerlər, sayğaclar,
- xarici qurğuların qoşulması üçün istifadə edilən standart interfeyslər bloku: USB, FireWire, Ethernet, USART, SPI,
- rəqəmsal-analoq və analoq-rəqəmsal siqnal çeviriciləri bloku,
gərginlik tənzimləyicisi və elektrik qidalanma stabilizatoru.
Proqramlaşdırıla bilən ÇüS-də əlavə olaraq proqramlaşdırılan məntiq matrisası (ing. PLC), proqramlaşdırıla bilən analoq-rəqəmsal ÇüS-də həmçinin proqramlaşdırılan analoq bloklar olur.
Bloklar bir-biriləri ilə standart konstruksiyalı və ya istehsalçının özü tərəfindən yaratdığı şinlə (məsələn AMBA[1]ARM şirkətinin istehsalı olan çiplərdə) birləşdirilir.
Əgər çipin tərkibində yaddaşa birbaşa müraciət kontrolleri vardırsa, onun vasitəsi ilə məlumatları xarici yaddaşdan mərkəzi prosessoru adlayaraq birbaşa çipin yaddaşına yükləmək olur, bununla avadanlığın iş sürətini artırmaq olar.
Çip üzərində sistem yaradılıb-hazırlanması. |
Sistem funksiyalarını yerinə yetirə bilməsi üçün həm avadanlıq, həmdə proqram təminatı uyğun işləməlidir. Yaradılış paralel aparılır. Avadanlıq hissəsi standart qaydaya salınmış bloklardan yığılır, proqram hiisəsi isə əsasən ingilis dilli ədəbiyyatlarda tez-tez rast gəliyimiz "drayver" adlandırılan hazır, uyğun bloklara köklənmiş, alt proqramlardan istifadə olunur. Layihələşdirmə üçün layihəni avtomatlaşdıran CAD və inteqrə olunmuş proqram örtüylərindən istifadə olunur.
Layihələşdirilmiş ÇüS-in düzgün işləməsini yoxlamaq üçün blokların komponentlərini, drayverləri və proqramları avadanlıq emulyatoruna (proqramlaşdırıla bilər hissələrdən ibarət mikrosxem, FPGA) yükləyirlər. Blokların yerləşməsi və aralarındakı əlaqə formatını da həmçinin emulyatora yerləşdirmək lazımdır.
İstehsala təqdim etməkdən öncə, avadanlıq hissəsin düzgün işləməsini Verilog və VHDL, daha mürəkkəb formalı sxemləri isə - SystemVerilog, SystemC, e və OpenVera dillərindən istifadə etməklə testdən keçirirlər. Sistem yaradılıb-hazırlanmasına sərf olunan ümumi gücün 70% bu mərhələdə sərf olunur.
Çip üzərində sistem az enerji sərf edir, ucuz başa gəlir və daha etibarlı işləyir, nəinki eyni funksionallı mikrosxem dəstlərindən ibarət sxemlərdən. Bir ÇüS-in quraşdırılması prosesi bir necə mikrosxemin montajından sadə başa gəlir. Bütün bunlara baxmayaraq,ÇüS-in proektlənməsi və düzəldilməsi, mikrosxem dəstlərindən ibarət sxemlərə baxdıqda daha baha başa gələn bir prosesdir.
İstinadlar |
↑ "AMBA Specifications". http://www.arm.com/products/system-ip/amba-specifications.php.
Həmçinin baxın |
- Mikrokontroller
|
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.092","walltime":"0.123","ppvisitednodes":"value":959,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":19692,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":1370,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":624,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 81.515 1 -total"," 44.85% 36.563 2 Şablon:Navbox"," 44.53% 36.300 1 Şablon:Bir-lövhəli_kompüter"," 35.11% 28.618 1 Şablon:İstinad_siyahısı"," 30.37% 24.757 1 Şablon:Cite_web"," 21.78% 17.756 1 Şablon:Citation/core"," 12.65% 10.310 1 Şablon:Navbox_subgroup"," 8.39% 6.840 2 Şablon:Lang-en"," 3.12% 2.541 1 Şablon:Citation/make_link"," 2.61% 2.131 2 Şablon:Dil1"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.009","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":766298,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1245","timestamp":"20190407093357","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u00c7ip u00fczu0259rindu0259 sistem","url":"https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%87ip_%C3%BCz%C9%99rind%C9%99_sistem","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q610398","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q610398","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2016-12-17T09:36:13Z","dateModified":"2018-12-02T23:05:52Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/72/Apple_A8X_system-on-a-chip.jpg","headline":"inteqral sxem tipi"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":132,"wgHostname":"mw1270"););